Moeder K, Hongaarse met vier kinderen in Nederland, waarvan drie minderjarig, komt via een vertrouwensman in contact met ons. Bij het aanvragen van een bijstandsuitkering gaat het fout. De IND stelt vast dat er sprake is van een code 40, dat mevrouw niet voldoende in haar onderhoud in Nederland kan voorzien en dat daarom het verblijfsrecht wordt beëindigd. Doordat zij heel beperkt werk heeft en vanaf dat moment alle toeslagen moet missen, loopt zij snel huurachterstand op. De huur wordt opgezegd en het gezin komt op straat te staan. Een schuldsaneerder trekt zich hun lot aan. Na een overnachting in een hotel in Voerendaal laat hij het gezin tijdelijk als gast bij hem wonen. Dat gaat drie weken goed, totdat na klachten uit de buurt de woningcorporatie dwingend het vertrek van het gezin oplegt. Als hij daaraan niet voldoet heeft dat ernstige gevolgen voor hem.
Goede raad is duur. VLotteam vangt geen gezinnen op. Overleg met parochies en de deken van Heerlen levert ook geen huisvesting op in een van de kerken of kerkgebouwen. Wel zijn de parochies bereid te delen in de kosten van huisvesting elders. Door een inspanning van medewerkers van de Andreasparochie op de Heerlerbaan en de parochie in Voerendaal lukt het om het gezin drie weken onderdak te bieden in een chalet op een camping in Rimburg.
De hoop is dat de Vreemdelingenkamer in Den Haag snel de artikel 40 code van tafel veegt. Een beslissing blijft echter uit. Het geld raakt op en de camping gaat over op winterstand, het chalet moet worden ontruimd. Meer en meer wordt duidelijk dat moeder K niet voldoende inkomen krijgt om voor een aanvullende bijstandsuitkering in aanmerking te komen. Waarmee haar kansen in Nederland heel slecht zijn. Bovendien staan twee van haar kinderen onder voogdij en wil moeder haar kinderen hier niet naar school laten gaan. Overleg tussen VLotteam en leerplichtambtenaar leidt er toe dat de laatste het nog drie weken aankijkt en dan pas tot actie zal overgaan.
VLotteam stelt moeder K voor met de Dienst Terug&Vertrek serieus te gaan praten over vrijwillige terugkeer naar Hongarije. Een gesprek met de dienst wordt gearrangeerd voor de dinsdag. VLotteam bereidt op de vrijdag ervoor de moeder op dat gesprek voor. Woede, ongeloof, gezinsberaad, in ons beste Duits wordt er lang en veel gehuild en gescholden.
Moeder K: Varum volen mis curik siken is vil nur majne rue haben veil in ungan volte mis toten mit kinder vegen diskriminacion und voltemis gekvaltigen und va da di kinder (Waarom willen jullie ons terugsturen, ik wil alleen mijn rust hebben, want in Hongarije zullen ze mij en mijn kinderen doden, discrimineren ze ons, verkrachten ze mij en mijn kinderen).
De dag voor de afspraak met de DT&V vertrekt moeder K met haar kinderen met onbekende bestemming.
Wij weten dat ze die maandag tijdelijk in een woning over de grens onderdak kan krijgen. Alle contacten vallen die dag stil. VLotteam informeert voogdij en leerplichtambtenaar dat zij het dossier kunnen sluiten.
Rob Gulpen
Interessante artikelen
Deze kreet staat boven een mail die in juli binnenkomt bij het VLotteam. Dat team krijgt zeer regelmatig mails, meestal van asielzoekers die op straat dreigen te worden gezet of het AZC al verlaten hebben. Maar deze e-mail komt uit Sana’a, de hoofdstad van Jemen, waar al jaren een burgeroorlog woedt. Af en toe bereikt deze oorlog ook de Nederlandse media, zoals onlangs toen een bekende Nederlandse – de journaliste Floortje Dessing- in de problemen dreigde te komen.
Mijn eerste reactie is een korte mail sturen want in dit geval kan ik toch niets doen, maar dan bedenk ik mij. In Jemen gebeuren de meest verschrikkelijke dingen, denk alleen al aan de ongeveer 100.000 choleraslachtoffers, en dan steek ik de kop in het zand, of beter gezegd in de löss. In de mails die hierop volgen, kom ik het volgende te weten. De moeder van Mohammed, Maria, is in 1970 is Haarlem geboren en in augustus 1997 in Sana’a getrouwd met een Jemenitische man van 22 jaar. Een jaar later wordt Mohammed geboren. Volgens zijn Jeminitisch paspoort uit 2012 is hij op dat moment student. Hij heeft wel nog het oude paspoort van zijn moeder uit 1996, maar voor de rest is hij zijn Nederlandse papieren (welke?) kwijtgeraakt. Daarvan heeft hij aangifte gedaan. Hij wil nu de hulp van een advocaat om een kopie te krijgen van zijn Nederlandse paspoort. Dat heeft hij nodig om zoals hij het omschrijft ‘de ellende van de burgeroorlog te ontvluchten en in zijn ander vaderland een nieuw leven te beginnen’. Ik stuur hem de website van een bekend Nederlands advocatenkantoor en die van de IND, maar beiden kan hij vanuit Sana’a niet openen. Dan moet ik zelf maar aan de slag.
Ik kijk opnieuw naar de foto’s op de documenten die hij mij gestuurd heeft. Voor dit alles maakt hij gebruik van de computer van een vriend. De lange haren van moeder op haar Nederlandse paspoort zijn op de trouwakte keurig weggewerkt onder een sluier. Zijn vader kijkt ietwat verschrikt alsof hij op dat moment de burgeroorlog al ziet aankomen. De Mohammed van het paspoort is op een recente foto een jongeman geworden met donkere wenkbrauwen die doorlopen boven zijn neus. Tenminste dat valt mij op.
Wat grasduinen op het internet en mailen met een ambtenaar van het ministerie van Buitenlandse Zaken maakt mij al snel duidelijk dat de regels over behoud en verlies van de Nederlandse nationaliteit - als je een andere nationaliteit aanneemt - knap ingewikkeld zijn. Nederland accepteert normaliter geen dubbele nationaliteit. Ik leg Mohammed uit dat hij hierover navraag moet doen bij de Nederlandse ambassade. Omdat de ambassade in Sana’a gesloten is, moet hij zich voor het aanvragen van een nooddocument via het internet wenden tot die in Caïro. Reizen naar Caïro, waarvan hij mij uit legt dat dit te gevaarlijk en duur is, hoeft gelukkig niet.
Vrijdag 28 juli ontvang ik de laatste mail met als aanhef ‘You are a good man’. Daarna hoor ik niets meer. Komt dit omdat ik hem duidelijk heb gemaakt dat ik verder niet kan helpen? Of is er iets anders gebeurd? Een bombardement? Ik zal het niet te weten komen. Wil er niet meer mee bezig zijn. Maar moet er toch elke keer aan denken als Jemen weer eens in het nieuws is.
Huub Keybets
Veel van onze klanten hebben een sterk verwaarloosd gebit. De onvoorziene uitgaven voor noodzakelijke ingrepen in het gebit zijn zo goed als kwaad uit het reservepotje van stichting VLot betaald. Daarvan is de bodem nu in zicht. Help ons in 2025 jaar dat potje weer zo te vullen dat we ook dit jaar het ergste tandleed kunnen verzachten. Wij zien een donatie graag tegemoet op rekeningnummer NL41 RABO 0157 3988 89 t.n.v. Stichting Leger des Heils Limburg/Brabant, onder vermelding van VLotteam.
Deze rekensom klopt niet, zult u zeggen. 8 + 5 is immers gelijk aan 13. Of is dit misschien een of andere wiskundige formule? Niets van dit alles. Dit verhaal gaat over Mohammed, die als 17-jarige in 2008 alleen en zonder noemenswaardige opleiding vanuit Afghanistan naar Nederland vlucht nadat beide ouders vermoord zijn door de Taliban.
De route naar Nederland verloopt via Pakistan naar Turkije. Vervolgens lang wachten in Istanbul, opgesloten in een huis, op een seintje van de mensensmokkelaar. Want zonder mensensmokkelaar ben je nergens. En zonder geld al helemaal niet want het verdienmodel van de smokkelaars is zeer simpel. Veel geld voor weinig of geen comfort en heel veel risico’s. Smokkelaars runnen immers geen reisbureaus. De levensgevaarlijke oversteek van Turkije naar Griekenland in wrakke bootjes staat inmiddels bij nagenoeg iedereen op het netvlies. Tenslotte volgt de reis via Italië naar Nederland. Na ettelijke maanden ben je dan in het ‘beloofde land’.
Een nieuwe tocht begint. Deze reis verloopt via de IND, COA, om de haverklap verhuizen van het ene azc naar het andere, advocaten - in het geval van Mohammed vier - rechtbanken en vooral wachten op telkens weer een nieuwe, teleurstellende beslissing.
Mohammed vroeg eind 2008 voor de eerste keer asiel en moest wachten tot eind 2011 op een definitieve uitspraak van de Raad van State. Momenteel duren de procedures gelukkig veel korter, soms maar enkele maanden. Daarna volgden vier nieuwe asielverzoeken, waarvan drie op grond van zijn bekering tot het christendom eind 2012. Alles bij elkaar een uitputtende reis van 8 jaar en 5 asielverzoeken, die begin oktober leidde tot 1 vergunning.
Sinds eind 2013 fungeerde VLot als zijn reisbegeleider door hem onderdak, leefgeld en vooral (juridische) steun te geven. Zonder die steun van VLot zou Mohammed zijn reisdoel waarschijnlijk niet gehaald hebben. En de lezer mag gerust aannemen dat na de afwijzing van zijn vierde asielverzoek midden 2015 ook zijn begeleiders van VLot de moed in de schoenen zonk. Want als er een man serieus bezig is met zijn geloof, dan is dat Mohammed. Hij gaat elke week trouw naar de kerk, studeert op de bijbel en praat met andere geloofsgenoten over het geloof. Hoe bewijs je in godsnaam de IND en de rechters na twee vergeefse pogingen dat jouw bekering geloofwaardig is? Een nieuwe asielprocedure start je niet zomaar. Simpel stapelen is niet aan de orde. In het geval van Mohammed moet je bewijzen wat er veranderd is rond je geloof vergeleken bij je vorige procedure. Alles wat in de vorige procedures aan de orde is gekomen zoals het proces van je bekering, is van tafel en je begint noodgedwongen opnieuw. Nieuwe feiten heet dat, een novum in juridische termen.
Enfin, in het geval van Mohammed ging hij op advies van zijn advocate, Petra Kramer uit Sittard, naar de PKN – koepel van Protestantse Kerken in Nederland - in Utrecht voor een interview. Het deskundigenrapport van de PKN is kraakhelder: “Er is geen zweem van twijfel over de authenticiteit van zijn geloof”. In zijn derde procedure gelooft de IND hem nu wel en krijgt hij op één dag zijn verblijfsvergunning.
Mohammed begint nu aan zijn volgende reis en ook die zal niet zonder obstakels zijn. Maar Mohammed heeft bewezen dat hij problemen aan kan. Zijn geloof helpt hem daarbij.
Een vreemde ben ik in dit land.
Ik zwerf van stad naar stad,
van afbraakpand naar afbraakpand.
Ik ben een vreemdeling in Nederland
De schaduw ben ik van mijn schaduw van mijn schaduw.
Ooit droomde ik van verre vrije landen.
Ik ben nu mensenschuw en bang van de harde hand,
ik ben een ongewenste vreemdeling in Nederland.
Pol Verhelle
29 december 2016